In 2012 is in KDC aan een groot aantal projecten gewerkt. Sommige van deze projecten zijn in 2012 gestart. Andere projecten zijn in voorgaande jaren gestart. 2012 heeft zich onderscheiden ten opzichte van 2011 doordat een aantal projecten gereed kwamen en resultaat opleverde.
In onderstaand figuur is aangegeven op welke terreinen resultaten zijn geboekt in 2012. Per onderdeel wordt vervolgens toegelicht welke resultaten behaald zijn.
1. Verbeterde aanlevering van verkeer aan TMA
In 2012 heeft KDC een real-time simulatie gedaan ter ontwikkeling van de Speed & Route Advisor, in samenwerking met Maastricht UAC. Deze real-time simulatie is tevens in opdracht van SESAR uitgevoerd en gerapporteerd onder SESAR Release 2. Daarnaast heeft KDC de ontwikkeling van de Arrival Manager ondersteund met expertise en prototyping activiteiten.
De ontwikkeling van de vernieuwde arrival manager, in combinatie met de speed & route advisor voor ACC, is een omvangrijk meerjarig project dat een enabler is voor de het nieuwe TMA concept (met 4 approach fixes, vaste naderingsroutes en CDA’s). De verwachting is dat de komende jaren in KDC verband verder gewerkt zal worden aan de ontwikkeling van verbeterde aanlevering van verkeer aan de TMA en dat de implementatie vanaf 2014 geleidelijk zal plaatsvinden.
2. Luchtruim ontwerp 4e IAF + aansluiting FABEC
In 2012 heeft KDC simulaties uitgevoerd ter ondersteuning van luchtruimontwerp activiteiten. Het betrof de simulaties van verschillende ontwerpvarianten van een vernieuwde Schiphol TMA met vier in plaats van drie initial approach fixes (punten waar de TMA wordt binnen gevlogen en tevens de locaties van wachtgebieden).
Deze simulaties hebben geleid tot de keuze voor een ontwerp dat als input dient voor luchtruimontwerp activiteiten in FABEC verband (Project CBA Land/Central West).
3. Veiligheid van convergent baangebruik
Naar aanleiding van een incident tijdens convergent baangebruik is onderzocht of de verkeersleider kan worden ondersteund met een systeem dat, op basis van radardetectie, waarschuwt wanneer een vliegtuig een doorstart of missed-approach procedure inzet. Uit onderzoek van het NLR is gebleken dat een dergelijk systeem technisch haalbaar is. Op basis van de uitkomsten van het KDC onderzoek wordt een implementatie project voorbereid, dat tevens vanuit KDC ondersteund wordt.
4. Strategie luchthaven ontwikkeling
In 2012 heeft KDC, met support van To70, een aantal uitbreidingsvarianten van de Schiphol infrastructuur onderzocht (Masterplan 2025). De uitbreidingsvarianten hadden betrekking op uitbreiding van terminal gebouwen aan de zuidwest kant van Schiphol (langs de Kaagbaan) extra gates, buffer opstelplaatsen en uitbreiding van het taxibaanstelsel.
Voor de verschillende uitbreidingsvarianten is onderzocht welke (grondafhandelings-)capaciteit gehaald kan worden. De resultaten van het onderzoek zijn input voor beleidsoverleg tussen de sectorpartners KLM, AAS en LVNL.
5. Nieuw TMA concept + Strategie hinderbeperking
In 2012 is het KDC, in samenwerking met MITRE, een project gestart om een stapsgewijze implementatie van Continuous Descent Approaches (CDA), vanaf lage hoogte, te definiëren. Onderdeel van de ontwikkeling van deze strategie voor de TMA is de stapsgewijze implementatie van vaste naderingsroutes, en de ontwikkeling van tools die de verkeersleider helpen bij het samenvoegen van verkeersstromen in de TMA.
De bijdrage van MITRE is de inbreng van navigatie knowhow die van belang is voor het ontwikkelen van een veilig concept voor parallelle CDA naderingen. Parallelle CDA naderingen zijn nog nergens ter wereld geïmplementeerd en de Nederlandse luchtvaart sector neemt met deze ontwikkeling een voortrekkersrol.
De strategie voor de stapsgewijze ontwikkeling van vaste naderingsroutes en CDA’s vanaf lage hoogte zal in het voorjaar van 2013 worden opgeleverd.
6. Verbeterde opleiding tot verkeersleider
2012 was het vierde jaar van het promotie onderzoek van Ludo van Meeuwen van de Open Universiteit van Nederland. Het onderzoek van Ludo is onderdeel van het programma “Human Factors in Future ATM” en richt zich op de verbetering van de opleiding tot verkeersleider. Het onderzoek richt zich op aanpassing van de volgorde van de leertaken op de persoonlijke behoefte van de leerling. Verwacht wordt dat hierdoor het rendement van de opleiding zal verbeteren.
De resultaten van het onderzoek zijn in september 2013 gepubliceerd.
7. Onderzoek naar rol verkeersleider in SESAR concept
2012 was het derde jaar van het promotie onderzoek van Alicia Walkowiak van Universiteit van Maastricht. Het onderzoek van Alicia is onderdeel van het programma “Human Factors in Future ATM” en richt zich op de veranderende rol van de verkeersleider in het toekomstige ATM systeem. Op basis van de beschrijving van het SESAR concept wordt verwacht dat ATM in de toekomst meer gericht zal zijn op het pre-tactisch plannen van verkeer dan het tactisch “controllen” van verkeer. De tactische vaardigheden zullen echter wel bijgehouden moeten worden. Het onderzoek richt zich dan ook op het toekomst scenario waarin de verkeersleider voornamelijk monitoring taken uitvoert, maar bij onvoorziene situaties moet kunnen overschakelen naar “handmatige verkeersleiding”.
Verwacht wordt dat de onderzoeksresultaten gepubliceerd worden in het eerste kwartaal van 2014.
8. Veiligheid/efficiency van ACC verkeersleiding
In juli 2012 is het project Mode-S Enhanced Surveillance, met support vanuit het KDC, geïmplementeerd. Dit project voorziet de ACC verkeersleider, via Mode-S datalink, van gegevens uit de cockpit. De implementatie van deze zogenaamde “Downlink of Airborne Parameters” (DAP) omvat “Pilot Selected Flight Level”, “Magnetic Heading” en “Indicated Airspeed”. De implementatie van Selected Flight Level levert een belangrijke bijdrage aan de verbetering van de veiligheid. Verkeersleiders worden middels dit systeem vroegtijdig geattendeerd op een verkeerd ingestelde vlieghoogte in de cockpit. De downlink van magnetic heading en indicated airspeed levert een bijdrage aan de efficiency van de vluchtafhandeling en vermindering van het radiogebruik.
De KDC bijdrage aan de implementatie van DAP bestond uit het vormgeven en evalueren van de presentatie van de gegevens op het radar scherm. De DAP evaluatie is uitgevoerd bij het NLR.
9. Concept “Vaste Naderingsroutes met hoge capaciteit”
In 2012 heeft KDC het onderzoek op het gebied van Aircraft Surveillance Applications Systems (ASAS) voortgezet. In 2012 zijn de resultaten van de zogenaamde “batch studie” opgeleverd. In deze studie is, middels fast-time simulaties, onderzocht welke capaciteit gehaald kan worden wanneer ASAS wordt ingezet bij de afhandeling van verkeer op vaste naderingsroutes in de TMA. De resultaten van de batch studie geven aan dat de capaciteitsdoelstellingen met ASAS gehaald kunnen worden. Het projectteam heeft geadviseerd om de ontwikkeling voort te zetten in 2013 met een real-time simulatie zodat de rol van de verkeersleider beter kan worden geëvalueerd.
Het KDC ASAS team bestaat uit KLM, NLR, LVNL, Boeing en TU Delft. NASA en Rockwell-Collins hebben verzocht om in 2013 te mogen toetreden tot het KDC ASAS team. Het KDC heeft hiermee een team dat internationaal leidend is op het gebied van ASAS ontwikkeling. Deze leidende rol wordt onderstreept door verzoeken vanuit SESAR en RTCA om ondersteuning met expertise bij ontwikkeling en standaardisatie.
10. Verbeterde meteo dienstverlening
Op 4 oktober 2012 heeft de tussentijdse evaluatie plaatsgevonden van het Kennis voor Klimaat (KvK) programma. Vanuit KDC is zijn de onderwerpen “Verbetering van de Schiphol wind verwachting” en “Verbetering van de Schiphol zichtverwachting” ondergebracht in het KvK programma, onder de “Hotspot Schiphol”. De duur van het KvK programma is vier jaar. Tijdens de tussentijdse evaluatie is vastgesteld dat programma op koers ligt.
Belangrijkste uitkomst van het KvK onderzoek voor KDC zal zijn: de oplevering van een nieuw weermodel, het zogenaamde “HARMONIE” model. Met dit model zullen betere wind- en zichtverwachtingen gemaakt kunnen worden door KNMI. Ingebruikname van het HARMONIE model bij KNMI is voorzien in 2015.